A

Achsiv

Hayfa (İsrail) şehrinin kuzeyinde yer alan Fenike liman şehiri

Adramytteion

Anadolu’nun kuzeybatısında kendi adı ile bilinen körfezde yer alan antik şehir; şimdiki Edremit yerleşiminin öncüsü

Aeneas

Grek ve Roma mitolojisinin önemli bir figürü; Troia’lı kahraman

Aeschylus

Grek Tragedya yazarı (MÖ 525-456)

Afrodisias

Türkiye’nin güney batısından, Karya bölgesinden antik bir şehir

Afyonkarahisar (Afyon)

Ankara’nın 250 km güneybatısında yer alan önemli bir içbatı Anadolu şehri

Agora

Eski Yunanistan’da pazar alanı ve aynı zamanda merkezi toplanma yeri

Ahhiyava

Miken dönemi Yunanistanı’nın Hititler tarafından isimlendiriliş biçimi

Aiakos

Grek mitolojisinden bir figür; Akhilleus ve Aias’ında içinde bulunduğu Aegina Adası’nın halkı Aiakidler’in atasıdır

Aias

Telamoneli Aias, Grek mitolojisinden bir figür

Akad Çivi Yazısı

Sonradan Hititler tarafından da kullanılan Mezoptamya kökenli yazı sistemi

Akalar (yada Akhalar)

Homeros’un eski Grek halkları için kullandığı müşterek isimdir

Akhaia

Miken Dönemi Yunanistanı’nın ismi

Akhilleus (yada Akhilles)

Grek Mitolojisi’nden bir kahraman ve Troia’daki önemli bir savaşçı

Akropol

Genellikle bir tepe üzerine inşa edilen ve şehrin yöneticilerinin, önemli dini mekanlarının bulunduğu alan

Akrotiri

Thera (Santorini) Volkan Adası’nda bulunan Minos yerleşimi ve arkeolojik kazı alanı

Alaca Höyük

Orta Anadolu’da, Boğazkale yakınlarında bulunan önemli bir Hitit yerleşimi

Alaksandu

Luvi şehri Wiluša’nın MÖ 13. yy’daki kralı (muhtemelen Troia)

Alexandria Troas

Hisarlığın yaklaşık 30 km güneyinde, Troia bölgesinden antik bir liman şehri

Alkaios

Grek kökenli șair (MÖ 7. yy)

Amarna

Nil nehri kıyısında kurulmuş, firavunlar dönemine ait eski bir yerleşim yeri (Tell el-Amarna), Eknaton’un yönetimi döneminde başkent (Eski Mısır dilinde: Achet-Aton)

Amarna Arşivleri, Amarna Mektupları

Amarna’da Mısır Firavunu Eknaton’un (Achet-Aton) sarayında bulunmuş Akadça kapsamlı yazışmalar

Amenmesse

19. Hanedan mensubu Firavun; Yönetim dönemi yaklaşık MÖ 1203-1200; Messiu’de denilmektedir

III. Amenophis

18. Hanedan mensubu Firavun; Yönetim dönemi yaklaşık MÖ 1388-1351

Amnisos

Girit’in kuzeyinde yer alan Minos liman şehri

Anadolu

Trakya dışındaki bugünkü Türkiye toprakları (Ayretten Küçük Asya)

Antalya

Akdeniz kıyılarında bulunan modern bir Türk şehri

Antenor

Troia’lı yaşlı bir kahraman; Farklı kaynaklara göre şehre ihanet eden biri

Antik Çağ

Grek ve Roma tarihi (Klasik Eskiçağ)

Antik Çağ

Önasya ve Akdeniz medeniyetlerinin erken tarihinin sonundan (MÖ 4. binin ortası), Ortaçağ’a kadar (MS 6 yy) olan zaman dilimini kapsayan tarih bilimi kavramı

Antik Yakındoğu

Mısır ve Önasya’nın Pers egemenliği bașlangıcına kadar olan tarihi (MÖ 539/525)

Antik Yakındoğu Çalışmaları

Eski Yakındoğu kültürlerinin ilk çivi yazılı metinlerinin ortaya çıkmasından (MÖ 4. bin yıl) kaybolmasına kadar olan zaman diliminin araştırılması (İsa’nın doğumuna kadar)

Antiochia

Antik dönem Suriyesi’nde şehir (Bugün Türkiye topraklarında Antakya şehri)

Apaša

Arzawa Luvi krallığının başkenti; Birçok araştırmacı tarafından antik Efes kenti bölgesinde tahmin edilmektedir

Apodoulou

Orta Girit bölgesinden bir Minos kültürü yerleşimi

Apollon

Grek ve Roma mitolojisinde tanrısal figür

Argolis

Peloponnes’in kuzeydoğusundaki Grek bölgesi; Miken kültürünün çekirdek bölgesi

Argolis Körfezi

Argolis’in güneybatısındaki körfez

Argonautlar

Grek mitolojisinde “Altın Post”u elde etmek için maceralı bir deniz yolculuğuna çıkan kahramanlar

Argos

Modern şehir ve Peloponnes’de yer alan Argolis’deki Miken krallığı

Argos düzlüğü

Peloponnes’in kuzeydoğusunda Miken şehrinin çevresindeki düzlük

Argosular

Mikene, Tiryns, Argos, Mideia ve Nafphilo kalelerinin bulunduğu Peleponnes’in kuzeydoğusundaki Argos düzlüğünden olanlar

Arisba

Homeros tarafından isminden bahsedilen Troia’daki antik bir şehir

Aristoteles

Filozof (MÖ 384-322), Platon’un öğrencisi

I. Arnuwanda

Hitit kralı (Yönetim dönemi ? - MÖ 1375)

III. Arnuwanda

Hitit kralı (Yönetim dönemi MÖ 1215-1214)

Arzawa

Batı Anadolu’da MÖ 2. binde var olan bir bölge ismi, Hititlerin zaman zaman hem düşmanı hemde vasal devleti

Arzawa Ülkeleri

Arzawa ile yakın anlamda Šeḫa, Mira ve Ḫapalla

Aschdod

Tarihi Filistin topraklarının Akdeniz kıyılarından antik bir liman şehri (bugün İsrail’de)

Asija

Anadolu’nun kuzeybatısındaki bir bölgenin eski Mısır dilindeki tanımlanması (Aššuwa ismine göre)

Assos

Anadolu’nun kuzeybatısında, Troia’nın güneybatı kıyılarında yer alan antik şehir

Aššuwa Birliği

Hitit kralı I. Tuthaliya döneminde, Anadolu’nun batı bölgelerindeki küçük devletlerce kurulmuş kısa süreli bir konfederasyon (MÖ 15. yy)

Asur Ülkesi

Kuzey Mezopotamya’da, Dicle ırmağı kıyılarında MÖ 2. binde kurulmuş güçlü bir krallık; Başkent Ninova

Aşkelon

Tarihi Filistin topraklarının Akdeniz kıyılarında yer alan antik liman bir şehri (bugün İsrail’de)

Athribis

Nil Delta’sında bulunan eski bir Mısır şehri

Auaris

Nil Delta’sının doğusunda bulunan eski bir Mısır şehri

Aurichalcit

Ağırlıklı olarak Bakır ve Çinko’dan oluşan, nadir bulunan bir mineral

Axios

Selanik şehri yakınlarında, Ege Denizi’ne dökülen bir ırmağın ismi

Ayasofya

Geç antik dönemde inşa edilmiş Bizans kilisesi, bugün İstanbul’un en önemli simgelerinden birisi

B

Babil

Fırat ve Dicle Irmaklarının güneyinde yer alan bölge; MÖ 2. binde Önasya’daki en önemli bir politik aktörlerden birisi

Bakchylides (Keos’dan)

Grek kökenli lirik şiir yazarı (MÖ 5. yy)

Ballı Dağ

Troia’nın güneyinde bulunan bir tepe; 19. yy’da Troia şehrinin olduğu tahmin edilen yer

Benoît de Sainte-Maure

Sainte-Maure Kontluğu’ndan Fransız kökenli bir yazardır (MS 12. yy); Roman de Troie (Troia romanı) isimli bir eser ile tanınmaktadır

Beşik koyu

Hisarlığın 10 km güneyinde bulunan doğal bir liman

Beycesultan

Batı Anadolu’nun en nemli prehistorik yerleşim alanlarından biri

Beyköy

Afyon ilinin kuzeyinde yer alan bir höyük

Biga Yarımadası

Çanakkale ilinin bulunduğu yarımadaya verilen isim

Bija

Firavunlar Siptah ile Tausret döneminde yaşamış Mısır’lı bir vezir (MÖ 1193-1187)

Bithynien

Roma’nın kuzeybatı Anadolu’daki eyaletinin ismi

Bizans

Bugünkü İstanbul şehrinin üzerine kurulu olduğu antik dönem yerleşimi

Boğazkale

Ankara’nın 150 km doğusunda Hattuşa ören yerinin yakınında bulunan Türk köyü

Bosporus

Marmara Denizi ile Karadeniz arasındaki geçişi sağlayan boğaz

Bronzçağı

Eski Dünya’nın hammade ve alet kültüründeki önemli gelişim aşamalarından biri. Bölgelere göre başlangıç ve bitiş dönemi farklılık göstermektedir; Anadolu’nun da içinde bulunduğu Doğu Akdeniz coğrafyasında MÖ 3000 ile 1200 yılları arasındaki zaman dilimi

Büyük Hitit Devleti

Hitit Devleti’nin MÖ 1350-1200 yılları arasında, en geniş toprak sahibi olduğu zaman dilimine giren tanımlanış biçimi

Büyük Konstantin

Roma İmparatoru (İmp. dönemi MS 306-337)

Büyük Menderes

Batı Anadolu’nun en büyük nehiri (Antik dönemde Maiandros)

C

Calvert, Frank

İngiliz Amatör Arkeolog (1828-1908); Heinrich Schliemann’a Hisarlık Tepesi üzerindeki yerleşimi gösteren kişidir

Chania

Girit’in kuzeyinde bulunan bir Minos yerleşimi

Codex Venetus A

Homeros’un İlyada’sının MS 10. yy’a tarihlenen ünlü el yazması

Çanakkale

Çanakkale Boğazı’nın güney sahillerinde yer alan Türk şehri

Çandarlı

İzmir iline bağlı kökeni Prehistorik dönemlere kadar giden bir Ege yerleşimi

Çatalhöyük

Orta Anadolu’nun yüksek düzlüklerinde kurulmuş Neolitik dönemin önemli bir yerleşim merkezi; 2012 yılından beri Unesco-Dünya kültür mirası içerisinde

Çine-Tepecik

Türkiye’nin güneybatı’sında yer alan etrafı sur duvarları ve savunma kuleleri ile çevrili Geç Bronz Çağı yerleşimi

Çivi yazısı Luvice

Yazı sistemi, Hititli yazıcılar tarafından Luvi dilinde yazılan metinlere verilen isim. Hitit çivi yazısı geleneği ile yazıldığı için normal aralarında çok az bir fark vardır

D

Dardanel

Ege Denizi ile Marmara Denizi arasında geçişi sağlayan boğaz (Antik ismi: Hellespont)

Deir el-Medina

Batı Theben’de, kral vadisi yakınlarında bulunan zanaatkarlar yerleşimi

Demirçağı

Antik dönemde, MÖ 1200’den sonraki kültürel döneme verilen isim

Deniz Kavimleri

Mısır’a MÖ 13. yy’ın sonu 12. yy’ın başında saldıran halkların oluşturduğu konfederasyon

Didim

Türkiye’nin batısında, antik dönemin meşhur Apollon bilicilik merkezi

Dio Chrysostom

Prusa’lı (bugünkü Bursa) Grek kökenli hatip, yazar, filozof ve tarihçidir (MS 1. yy)

Diodorus

Siciliya’lı Grek kökenli tarih yazıcısı (MÖ 1. yy)

Dodekanes (Oniki Ada)

Doğu Ege’de yer alan Yunan adalar grubu

Dor

Bugünkü İsrail topraklarında bulunan bir antik şehir, Hayfa şehrinin yaklaşık 30 km güneyinde

Dörpfeld, Wilhelm

Alman Mimar ve Arkeolog (1853-1940); Heinrich Schliemann’ın ölümünden sonra Troia kazı başkanı

Dümrek

Troia topraklarından akan ve Hisarlık önlerinde Skamander ile birleşen nehir (Antik ismi Simois)

E

Eceabat

Çanakkale Boğazı’nın kuzey kıyısında kurulu Çanakkale ilinin ilçesi

Edremit

Balıkesir ilinin batısında kendi adı ile tanınan körfezde yer alan ilçe

Efes

Anadolu’nun Ege kıyılarında, bugünkü Selçuk ilçesi yakınlarında bulunan en önemli antik dönem Grek şehirlerinden birisi; İzmir’den yaklaşık 70 km güneyde

Ege

Akdeniz’in Anadolu ile Yunanistan arasında kalan bölümü

Ege Prehistoryası

Ege çevresindeki Bronz Çağı kültürlerini araştıran arkeoloji disiplini

Egyptology

Eski Mısır Uygarlığı’nın bütün alanlarını başlangıcından Roma yönetiminin sonuna, MS 4. yy’a kadar araştıran bilim dalı

Ekron

Tarihi Filistin topraklarında yer alan antik bir şehir (bugün İsrail’de)

Epano Englianos

Peloponnes’in güneyinde bulunan Pilos’daki Nestor Sarayı’nın kazı alanı

Epicharmos

Grek komedi tiyatrosu yazarı (MÖ 550-460)

Epik Döngü

Troia Savaşı’ndan bahseden ve uzun dönem boyunca dilden dile aktarılan destanların altı ayaklı dizelerinin toplanması

Eski Dünya

Avrupa, Afrika ve Asya’nın tarihsel tanımı (Amerika’nın keşfinden önce)

Eski Filoloji, Klasik Filoloji

Antik Grek ve Roma döneminin edebi belgeleri ile eski Grek’çe (Gräzistik) ve Latince (Latinistik) dillerini araştıran dil bilimi dalı

Eski Saray Dönemi

Girit’de ilk sarayların ortaya çıktığı Minos kültürü dilimi (yaklaşık MÖ 1900-1700)

Eskiçağ Tarihi

MÖ 2000 ile MS 600 yılları arasındaki bütün zaman dilimi

Etrurya

Orta İtalya’da Etrüsklerin yaşadıkları bölge

Etrüskler

Orta İtalya’nın kuzeyinde Etrurya bölgesinde yaşayan ve MÖ 9. yy’dan itibaren varlıkları kanıtlanabilen antik dönem halkı

Euböa, Eğriboz Adası

Yunanistanın en büyük ikinci adasıdır, Yunanistan anakarasından ince uzunlamasına duran Eğriboz körfezi ile ayrılır

Euripides

Grek tragedya yazarı (MÖ 485-406 )

Evans, Arthur

İngiliz Arkeolog (1851-1941), Girit’deki Knossos Sarayı’nın kazılarından dolayı Minos kültürünün kaşifi olarak kabul edilmektedir

Exeterli Joseph (latince Iosephus Iscanus)

12. yy’da Devon Kontluğu’nun merkezi Exeter’de yașamıș, latince șiirler kaleme almıș din adamı ve yazardır

F

Fenikeliler

Bugünkü Lübnan ve Suriye’nin Akdeniz kıyılarında eski çağlarda yaşayan halka verilen isim

Filistin

Mısır ile Suriye arasında kalan bölge

Filistinliler

Muhtemlen Ege coğrafyasından gelip MÖ 12. yy’da Filistin kıyılarına yerleşen ve Kitab-ı Mukaddes’de adından bahsedilen ön asyalı bir halk

Forchhammer, Peter Wilhelm

Kiel’deki Christian-Albrechts Üniversitesi’nden Filolog ve Arkeolog (1801-1894)

Forrer, Emil

Kendisini Hitit ve Luvi yazılarını çözmeye adamış İsviçre’li Asurolog ve Hetitolog (1894-1986)

Fredegar-Chroniği

Erken Ortaçağ, 7 yy’dan latince dünya kroniği

Frigya

Orta Anadolu’nun batısına antik dönemde verilen isim; bölge isimini Trakya ve Balkanlar’dan MÖ 12. yy’da bölgeye göç eden Frigler’den alır

Frigyalı Dares (Dares Phrygius)

Troia’nın çöküşü üzerine en geç 2. yy’da yazılmış bir eserin yazarı

G

Gath

Tarihi Filistin topraklarında bulunan bir antik şehir (bugün İsrail’de)

Gazze

Tarihi Filistin topraklarının Akdeniz kıyılarında yer alan bir liman şehri (Gazze Şeridi)

Gediz

Batı Anadolu bölgesinde, yaklaşık 20 km genişliğinde bir delta yaparak İzmir ilinin 30 km kuzeybatısında körfeze dökülen nehir (antik dönemde Hermos)

Gelibolu

Güney de Çanakkale Boğazı, kuzeyde Saroz Körfezi ile sınırlı, Çanakkale ilinin Avrupa yakasında bulunan topraklarının yer aldığı yarım ada

Gemi Kataloğu

İlyada’da Homeros tarafından Grek birliklerinin, gemiler ve savaşçıların önderleri ve geldikleri yerin listelenmesine verilen isim

Gergis, Gergitha

Troia bölgesinden antik şehir

Girit Hiyeroglifleri

Minos uygarlığı döneminden, Girit’de yaklaşık 20. yy ile 15 yy arasında kullanılmış ve günümüze kadar çözülememiş yazı sistemi

Giritli Diktys (Dictys Cretensis)

Troia’nın çöküşünü ele alan bir eserin yazarı; elde bulunan metin MS. 4. yy’a tarihlenen latince bir eserdir

Gournia

Girit’in kuzey kıyılarında yer alan Minos kültürü döneminden bir liman şehri

Grek Araştırmaları, Gräzistik

Eski Grekçe’nin dil ve edebiyat bilimi (Eski Grek Filolojisi’de)

Grosseto

Toskana bölgesinden şehir

Guido de Columnis

Sicilya’daki Messina şehrinden hakim ve yazar (yaklașık 1220-1290)

Güneli

Türkiye’nin batısında yer alan bir höyük

H

Halikarnassos’lu Dionysios

Grek kökenli bilim adamı ve tarihçidir (MÖ 1. yy)

Hammurabi

Ugarit’in son kralının ismi (MÖ 1200’lü yıllar)

Hanay Tepe

Güney Troia bölgesinde bulunan bir Bronz Çağı yerleşimi

Hanma

Suriye’nin batısında, Asi Nehri kıyısında MÖ 5 binlerde kurulmuş bir şehir

Ḫapalla

Orta Anadolu’nun batısındaki bir krallığın Hititçe ismi

Harris Papyrusu

III. Ramses’in yaptıklarının anlatıldığı ele geçen en eski ve en iyi hiyeroglif yazılı papürüs metinlerinden biri (40 metre uzunluğunda) (Büyük Haris Papürüsü; British Museum)

Hatschepsut

Mısır Firavunu (MÖ 1479-1457)

Hatti

Hitit krallığının ismi

Hatti Dili

Orta Anadolu’daki yerli halk Hattiler’in dili

Hattiler

Hititlerin bölgeye göçünden önce Orta Anadolu’daki yerli halkın ait olduğu kültüre verilen isim

Hattuşa

Ankara’nın 150 km doğusunda, Boğazkale köyünde bulunan Hitit Devleti’nin başkenti

III. Hattuşili

MÖ 13. yy’dan Hitit kralı (yönetim dönemi MÖ 1266-1236)

Hau-nebut

Ege sakinlerine Geç Bronz Çağı’nda Mısırlılar’ca verilen isim

Hektor

Grek mitolojisinden figür; Troia kralı Priamos’un oğlu ve Troia’lı komutan

Helena

Mikene Prensi ve sonradan Sparta kralı olan Menelaos’un eşi; Anlatıya göre onun Troia’lı prens Paris’in peşinden Troia’ya gitmesi savaşın başlamasına neden olmuştur.

Hellespont

Çanakkale Boğazının antik dönemdeki ismi

Hephaistos

Grek mitolojisinde metal sanatı ve ateşin tanrısı

Herakles

Grek mitolojisinde kahraman

Heraklidler

Grek mitolojisine göre Herakles’in soyundan gelenler

Hermos

Gediz Irmağı’nın antik dönemdeki ismi

Herodot

MÖ 5. yy’da yaşamış Grek kökenli tarihçi (MÖ 484-430)

Hesiodos

Grek kökenli ozan (MÖ 8./7. yy)

Hieronymus

Romalı Klise büyüklerinden, aziz, alim ve din bilgini (MS 347-420)

Hisarlık

Troia ovasının doğusunda yer alan tepenin ismi; 1870 yılından beri İlion kalesi kazı alanı, Troia’nın yönetim merkezi

Hitit Hiyeroglifleri

Luvi Hiyeroglifleri için önceden yapılan ve yanılgıya sürüklüyen tanımlama

Hititler

Orta Anadolu’yu MÖ 2. binde yurt edinen Hint-Avrupa kökenli halk

Hiyeroglif Luvicesi

Anadolu’da MÖ 17. yy ile MÖ 8. yy arasında kullanılan resim ve işaret yazısı

Homeros

İlyada ve Odysseia’nın derleyicisi ve batı toplumunun bilinen ilk yazarı (muhtemelen MÖ 8. yy’da yaşadığı düşünülsede, gerçekte var olduğu tartışmalıdır)

Homeros dışındaki Troia kaynakları

Homeros’un İlyada ve Odysseia eserinin dışında Troia savaşı konusundaki anlatılar

Höyük

Tarih boyunca türlü nedenlerle yıkılan yerleşme yerlerinde yıkıntıların üstüste yığılmasıyle oluşan ve içinde yapı kalıntılarının gömülü bulunduğu tepe

İ

İason

Grek mitolojisinde bir kahraman; Argonautlar’ın önderi

İbykos

Grek kökenli şair (MÖ 6. yy)

İda Dağı

Türkiye’nin kuzey batısında Troia bölgesinde bulunan dağlar (türkçe Kaz Dağı yada Dağları)

İdomeneus

Grek mitolojisine göre Troia Savaşı’na katılmış Girit’li bir kral

İlion

Homeros tarafından Troia’nın kral resisdanzlarının yer aldığı kaleye verilen isim

İlios

İlion’un farklı bir telafuzu

İlyada

Troia Savaşı’nın anlatıldığı Homeros’a ait destan

İonya

Demirçağı’nda Grekler tarafından yerleşilen Batı Anadolu’nun orta kıyı kesimleri

İšuwa

Doğu Anadolu’da, yukarı Fırat bölgesinde kurulmuş bir antik çağ krallığı

İthaka

Yunanistan’ın batı kıyılarında, Ionya denizinde bulunan bir ada; Homeros’a göre Odysseus’un ülkesi

J

Jeoarkeoloji

Doğal çevre ve insan yerleşimleri arasındaki değişken ilişkileri ve o dönemki çevrenin rekonstrükse etmeye çalıșan bilim dalı

Johannes Malalas

Romalı geç antik dönem tarihçisi ve dünya kroniği adlı bir eserin yazarıdır (yaklaşık MS 490-570)

K

Kadeş

Suriye’nin MÖ 2. bindeki önemli şehirlerinden biri; Hititler ile Mısırlılar arasında MÖ 1275 yılında yapılan savaşın olduğu yer

Kadıkalesi

Türkiye’nin Ege kıyılarından bir höyük

Kahramanlık Çağı, Altın Çağ

Antik dönem mitolojisinde kullanılan bir kavram; Bronz Çağı’nın sona ermesinden önce var olan kültürlerin en parlak dönemi

Kaiserialı Eusebius

Muhtemelen Filistin bölgesinden geç antik dönem hristiyan din alimi ve tarih yazıcısıdır (yaklaşık MS 260-340)

Kaniş

bk. Kültepe

Karamenderes

bk. Skamender

Karanlı Çağlar, Karanlık Yüzyıllar

Yunanistan’da antik dönemde yazı bilgisinin kaybolduğu MÖ 12. ile 8. yy arasındaki zaman dilimi.

Karien

Anadolu’nun güneybatısında bulunan bölgenin antik dönemdeki ismi

Karkamış

Türkiye ile Suriye sınırında yer alan antik dönem yakın doğu şehri

Karkisa

Anadolu’nun batısında Geç Bronz Çağı’nda var olmuş bir küçük devlet, muhtemelen sonradan Karya’ya dönüştü

Karlar

Anadolu’nun güneybatısında Karya bölgesi de yaşayan Luvi kökenli halk; Homeros’da Troia’lıların müttefikleri

Karnak

Antik Theben’de bulunan tanrı Amon-Re’nin kutsal alanı; bugünkü Luxor’un yakınlarında

Kartaca

MÖ 9. yy’da Fenikeli denizciler tarafından kurulan Tunus’un Akdeniz kıyılarındaki önemli bir şehri

Kaş

Antalya’nın 180 km güneybatısında yer alan ilçesi

Kaşka

bk. Kaşkalar

Kaşkalar

Eski Anadolu halklarından olan Kaşkalar’ın yaşam alanları Orta Karadeniz bölgesine düşer. Hititlere karşı sürekli düşmanca bir tavır takınmışlardır

Kaymakçı

Manisa ilinde bulunan Marmara Gölü’nün batısındaki bir tepe üzerine konumlandırılmış bir Geç Bronz Çağı kalesidir

Kenan

Suriye ile Filistin kıyılarını kapsayan alanın tarihsel ismi (MÖ 1500-1200 yıllarında arasında); aslında Mısır’ın hakim olduğu alan

Kesik

Hisarlığın 5 km güneyinde, kıyı kesimi ile iç kesimi birbirine bağlayan 500 m uzunluğunda 30 m derinliğinde bir yarık

Kesik Tepe

Hisarlık yakınlarından bir tepe

Kıbrıs-Minos Yazısı

Kıbrıs’da Geç Bronz Çağı’nda, yaklaşık MÖ 15. yy ile 12. yy arasında kullanılmış ve bugüne kadar çözülememiş hece yazısı

Kızılırmak

Türkiye’nin en uzun ırmağı; Orta Anadolu bölgesinde büyük bir yay yaparak Karadeniz’e dökülür (Antik dönemde: Halys)

Kiklatlar

Ege’de Grek ada grubu (Türk. Çember Adaları)

Kiklopik

Kenar boyları iki metreye kadar ulaşan moloz bloklardan inşa edilmiş Geç Bronz Çağı koruma duvarlarının yapı stili

Kithira

Peloponnes’in güney ucunda bulunan bir ada

Kizzuwatna

Kilikya düzlüğüne Hititlerce verilen isim

Klasik Arkeoloji

Arkeoloji bilimi içerisinde daha çok Grek ve Roma uygarlığını merkeze alarak Akdeniz bölgesindeki kültürleri araştıran bilim dalı

Knossos

Girit’deki Minos şehri ve en büyük Minos Sarayı

Kom el-Samak

Theben’de Nil Nehri’nin batı kıyısında yer alan Malqata saray komleksinden altar

Konstantinopolis

İstanbul’un eski ismi; bk. Bizans

Kopais Gölü

Bugünkü Gla yakınlarında bulunan yapay olarak kurutulmuş göl, aslında Yunanistan’ın Boeotia bölgesinden önemli bir Miken yerleşimidir

Korfmann, Manfred

Alman Prehistoryacı (1942-2005), Tübingen Üniversitesi Tarih öncesi ve İlk Çağ Tarihi bölümünde Profesör ve 1988-2005 yılları arasında Troia kazısı başkanı

Korint

Korint Kıstağı’nda yer alan bir şehir, Yunan anakarasını Peloponnes’den ayıran yer

Kritias

Platon’un içerisinde eski kültürleri ve arazi değişikliklerini anlattığı, bitirilmeden kalan eseri

Kroisos

Lydia Devleti’nin zenginliği ve cömertliği ile tanınan son kralı (krallık dönemi (MÖ 555-541)

Küçük Asya

Trakya toprakları dışında kalan bugünkü Türkiye toprakları

Küçük İlyada

Epik anlatılardan bir parça, MÖ 7. yy’da ortaya çıkar ve parçalar halinde aktarılmıştır

Kültepe

Orta Anadolu’da bulunan Bronz Çağı’nın önemli bir yerleşim merkezi (yada Kaniş veya Nesa)

Kybele

Frigler’de ana tanrıça, sonradan Yunanistan, Trakya ve Roma’da da tapınılmıştır

Kyzikos

Marmara Denizi kıyısında bulunan antik dönem Grek şehri; Bugün Balıkesir ili Erdek ilçesine bağlı Balız’da yer almaktadır

L

Lachisch

Kudüs’ün 40 km güneybatısında, tarihi Filistin topraklarında bulunan bir antik şehir

Laodikeia

Türkiye’nin güneybatısında, Frigya’da lykos vadisinde şehir

Larissa, Larisa

Aiolis bölgesinde, Gediz Irmağı kıyısında bulunan ve Homeros tarafından bahsedilen antik dönem şehiri

Lasithi

Girit’in doğusunda bölge

Latacz, Joachim

Alman kökenli Filolog ve Homeros uzmanı; Troia eski kazı başkanı Manfred Korfmann’ın önemli bir destekçisi

Lesbos, Midilli

Anadolu’nun kuzeybatı kıyıları açıklarında bulunan ada

Levant

Doğu Akdeniz’de, İskenderun Körfezi’nden tarihi Kenan topraklarına kadar olan böledeki kıyı ve iç kesime verilen isim

Libya

Mısır’ın batısında Geç Bronz Çağı’nda Libyalılar tarafından iskan edilmiş topraklar

Lidya

Anadolu’nun Ege kıyılarında bulunan bölge

Likya

Anadolu’nun güney, güneybatısında bulunan bölgenin antik dönemdeki tanımı

Linear A

Girit’de MÖ 17. yy ile 15. yy’lar arasında Girit Hiyeroglif yazısı ile birlikte kullanılan ve bugüne kadar çözülememiş yazı sistemi

Linear B

MÖ 15. yy ile 12. yy’lar arasında Girit’de ve Yunan ana karasında kullanılan, okunabilen Miken hece yazısı

Livius Andronicus

Bilinen en eski latince yazan șair’dir (MÖ 280-207)

Lukka

Mısır kaynaklarında düşman kabileler arasında sayılan kökeni Anadolu’nun güneybatısında dayanan halk

Luvi Çivi yazısı

bk. Çivi yazısı Luvice

Luvi Hiyeroglifleri

bk. Hiyeroglif Luvicesi

Luviler

Batı- ve Güney-Anadolu’da yaşaymış Hint-Avrupa kökenli halk grubu

Luvili

Luvi dili için yapılan tanımlama (Luvice)

Luviya

Luvice konuşan bölgedeki halk için Hititlerce kullanılan erken bir tanımlama

Luxor Tapınağı

Nil nehrinin doğu kıyısında bugünkü Luxor’da bulunan kutsal alan

Lübnan Dağları

Lübnan’ın kuzeyinden Akdeniz kıyılarına 160 km boyunca paralel uzanan ve çok sık orman örtüsü ile kaplı dağlar

Lykophron

Euböa adasında bulunan Halkis şehrinden Grek kökenli gramerci ve şair (MÖ 320-280)

M

Magliano Diski

Toskana Bölgesi’nde keşfedilen 8 cm çapındaki yuvarlak şekilli kurşun disk; her iki yüzünde sarmal bir form ile merkeze doğru giden Etrüsk yazısı mevcuttur

Maidos

Çanakkale Boğazının kuzey kıyılarında, bugünkü Eceabat’da bulunan höyük

Makedonya

Balkan yarımadasının güneyinde, günümüzde kuzey Yunanistan ve Makedonya’ya bağlı tarihi topraklar

Makestos, Simav Çayı (Susurluk Çayı)

Türkiye’nin kuzeybatısında, Simav yakınlarından doğup Marmara Denizi’ne dökülen nehir

Malia

Girit’in kuzey kıyılarında Minos Uygarlığı döneminden kalma saray

Marmara Denizi

Karadeniz’i Ege Denizi ve Akdeniz’e İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı üzerinden bağlayan iç deniz. (Antik dönem ismi: Propontis)

Maša

Anadolu’nun kuzeybatısında Geç Bronz Çağı’nda var olmuş bir küçük devlet (Muhtemelen antik dönemde Mysien)

Medinet Habu

III. Ramses’in Batı Theben’de bulunan ölü tapınağı; yapım tarihi MÖ 1700’lü yıllar

Mellaart, James

Türkiye’de farkli neolitik yerleşim merkezlerini keşfedip Çatalhöyük ve Beycesultan’da kazılar yapan Britanya’lı prehistoryacı

Melos, Milos

Ege’de bir Grek adası

Merenptah

Mısır Firavunu (MÖ 1213-1203)

Mesara, Messara

Girit’in güneyinde kıyı düzlüğü

Messenien

Peloponnes’in güneybatısında kalan bir bölge, Pilos kralı Nestor’dan dolayı tanınmaktadır

Messui

bk. Amenmesse

Midaion

Batı Anadolu’nun kazısı yapılmayanen büyük Bronz Çağı yerleşimlerinden biri

Midas

MÖ 8. yy’ın ikinci yarısında yaşamış Frig kralı

Mikene

Yunan anakarasındaki önemli bir Bronz Çağı yerleşimi

Milet

Anadolu’nun batı kıyılarında yer alan şehir

Minos

Minos uygarlığı dönemindeki Girit kralı

Minos Kültürü

Girit’deki Bronz Çağı kültürü; Avrupa’nın en erken kültürü olarak bilinmektedir

Mira

Orta Anadolu’nun batısında bulunan bir devlete Hititler’ce verilen isim

Mittani

Kuzey Suriye topraklarında Geç Bronz Çağı’nda var olan bir küçük devlet

Monastiraki

Girit’de Minos Uygarlığı yerleşim merkezi, MÖ 1700’lerden sonra terkedilir

II. Murşili

Hitit kralı (yönetim dönemi yaklaşık MÖ 1318-1290)

II. Muwatalli

Hitit kralı (yönetim dönemi yaklaşık MÖ 1290-1272)

Müsgebi

Güneybatı Anadolu bölgesinde Miken dönemi yerleşimi ve mezarlığı

N

Naevius

Romalı şair (MÖ 270-201)

Navarin Körfezi

Grek şehri Pilos’un körfezi

Nea Kameni

Thera kalderasında oturulmayan bir Volkan adası (Santorin)

Nesa

bk. Kültepe

Nesice

Hitit dili için yapılan birçok tanımlamadan birisi (Hititçe, Nesili)

Nesili

Hitit dili için yapılan birçok tanımlamadan birisi (Hititçe, Nesice)

Nestor Sarayı

Peleponnes’in batısında, Pilos’un kuzeyinde Epano Englianos tepesinde bulunan Miken dönemi sarayı ve yönetim merkezinin olduğu yerleşim

Niḫirija

Hitit belgelerinden Anadolu’nun güneybatısında olduğu bilinen şehir ve aynı ismi ile tanınan çevresi

Nişantaş Yazıtı

Hattuşa’da bulunan 8,5 m genişliğinde, bilinen en uzun Luvi Hiyeroglif yazıtı

Nostoi (Eve dönüş eposları)

Troia savaşından sonra Agamemnon ve Menelaos gibi önemli Grek kahramanlarının eve dönüşlerini aktaran epik anlatı parçaları

Nubien

Mısır’ın güneyinde yaşayan koyu renkli halk

nuwaʿum

Anadolu’da yaşayan Asurlu ticaret adamlarının Luvileri tanımlamak amacıyla kullandıkları kavram

O

Odysseia

İçinde Ithaka kralı Odysseus’un Troia Savaşı’ndan ülkesine geri dönerken başından geçen maceraların anlatıldığı Homeros destanı

Odysseus

Grek mitolojisinde kahraman

Olympia

Peloponnes’in kuzeybatısında Zeus kutsal alanının olduğu yer; antik dönemde Olimpiyatların yapıldığı yer

Onuphis

Mısır’da Nil deltasında bulunan antik bir yer

Orbetello

İtalya’da Toskana bölgesinde bulunan bir yer

Orichalkos

Yeni Grekçe’de Pirinç metali

Orontes, Asi Nehri

Suriye ve Lübnan’dan gelip Hatay ilinde denize dökülen nehir

Ortaçağ

Avrupa tarihinde antik dönem sonundan yeniçağ’ın başlangıcına kadar olan döneme verilen isim (yaklaşık 6. - 15. yy’lar arası)

Osmanlı Devleti

1299-1922 yılları arasında varlığını sürdürmüş Türk İslam devleti

Otranto

İtalya Kalabriya bölgesinden liman şehri

Ovidius

Romalı şair (yaklaşık MÖ 43 - MS 17)

Önasya

İçine Anadolu, Kafkasya, Mezopotamya, Suriye, Filistin, Arap Yarımadası, Sina Yarımadası, Ermenistan ve İran’nın yüksek platolarının girdiği Asya’nın güneybatısına düşen bölge

Ötzi

1991 yılında Avusturya-İtalya sınırındaki Ötztal Alplerinde keşfedilmiş olan, 5.300 yıl önce yaşamış bir adamın doğal şartlarda oldukça iyi korunmuş mumyasıdır.

P

Palaca

Kuzeybatı Anadolu’da Bronz Çağı’nda var olmuş Hint-Avrupa kökenli dil

Paris

Grek mitolojisinden figür; Troia kralı Priamos’un oğlu

Pausanias

MS 2. yüzyılın sonlarında yaşamış, Yunanistan üzerine kapsamlı bir seyahatname yazan Anadolu kökenli gezgin ve coğrafyacı

Pedasa

Anadolu’nun batısında var olmuş bir devletin Hititçe ismi (muhtemelen antik dönemde Pisidia)

Pefkakia Magoula

Yunan anakarasında, Tessalia bölgesinde Volos liman şehrinde bulunan arkeolojik kazı yeri

Pelasglar

Yunanistan, Girt ve Ege adalarında Grekçe konuşmayan prehistorik halk grubuna verilen isim; muhtemelen ilk olarak Troia’dan

Pelesetler

Medinet Habu’da bulunan III. Ramses’in ölü tapınağında bahsedilen düşman halklardan biri; muhtemelen sonradan Filistinliler

Peloponnes

Yunan anakarasının güneyinde kalan yarımada; Mikenlerin ana merkezleri

Pergamon

Batı Anadolu’da antik dönem şehri; Bergama

Petras

Girit’in kuzeydoğu kıyılarında bulunan bir Minos şehri

Phaistos

Girit’de Minos sarayı

Phaistos Diski

Phaistos Sarayı’nda bulunmuş 15 cm çapında ve üzerinde spiral şeklinde yazı işaretleri bulunan yuvarlak pişmiş toprak tablet

Philhellenism

Avrupa’da 1820’lerde ortaya çıkan ve Grek kültürüne hayranlığı sembolize eden düşünce akımının ismi

Philoxenes

Grek kökenli şair (MÖ 435-380)

Pınarbaşı

Troia düzlüğünün güney ucunda bulunan yer; 19. yy’da Bronz Çağı şehri olarak tanınmaktadır

Pilos

Peloponnes’in güneybatısında Nestor’un Geç Bronz Çağı’na tarihlenen sarayı

Platon

Grek kökenli Filosof ve yazar (MÖ 427-347)

Plinius

Asıl olarak Gaius Plinius Secundus; yaşlı Plinius (MS 23-79); romalı yazar; 37 kitaptan oluşan doğa tarihi adlı bir kitap yazmıştır

Plutarch

Grek kökenli yazar (MS 46-120)

Poseidon

Grek mitolojisinde Zeus’un kardeşi ve denizler tanrısı

Prehistorya

İnsanın ortaya çıktığı andan yazıyı bulmalarına kadar olan sürede insanların geçirdiği kültürel, ekonomik ve teknolojik gelişimin araştırılmasını konu edinen Arkeoloji dalı (Ayrıca; Tarih Öncesi ve İlk Çağ Tarihi)

Priamos

Grek mitolojisinden bir figür; Troia Savaşı döneminde Troia kralı

Priamos Hazineleri

Heinrich Schliemann’ın Troia’da yaptığı kazılarda bulduğu ve yanlış bir şekilde Priamos’a ait olduğunu iddia ettiği Erken Bronz Çağı’na tarihlenen eserler

Proklos

Grek Filosofu (MS 412-485)

Prusa

Bursa şehrinin antik dönemdeki ismi

Ptolemaios Chennos

Grek kökenli yazar (MS 1. yy)

Puduhepa

Hitit kralı III. Hattuşili’nin eşi ve IV. Tuthaliya’nın annesi (MÖ 13. yy)

Pyrgos

Girit’de Mesara ovasının güneybatısında bulunan bir yer

Q

Quintus Smyrnaeus

Grek kökenli șair, ozan (muhtemelen MS 3. yy’dan); Troia ile ilgili söylencelerin başka bir versiyonunu olan ve Homeros’un stili ile kaleme alınan Postheomerica adlı eserin yazarı

R

I. Ramses

19. hanedanın kurucusu Mısırlı Firavun (yönetim dönemi MÖ 1292-1290)

II. Ramses

19. Hanedan mensubu Mısırlı Firavun (yönetim dönemi MÖ 1279-1213)

III. Ramses

20. hanedan mensubu Mısırlı Firavun (yönetim dönemi MÖ 1182-1151)

Rhytion

Girit’deki Mesara ovasının güneybatısındaki Pyrgos yakınlarında bulunan bir yer

Rodos

Anadolu’nun güneybatı kıyılarının önlerinde bulunan Grek adası

Roma İmparatorluğu

Romalılar tarafından MÖ 8 yy ile MS 7 yy’lar arasında yönetilen topraklar

S

Sais

Nil deltasının batı kıyılarında bulunan eski bir Mısır șehrinin Grekçe adı; Mısırlılar ile Deniz Kavimleri arasında MÖ 1208 yılında önemli bir savașın yapıldığı yer; 26. hanedanlık döneminde ülke bașkenti

Samotraki

Kuzey Ege’de Çanakkale Boğazı’na yakın bir Grek adası

Santorini

Kiklatların güneyinde, anaada Thera çevresinde yer alan takım ada

Sappho, Safo

Grek kökenli lirik şairi (MÖ 7. yy)

Sardes, Sart

Türkiye’nin batısında yer alan Lidya devletinin başkenti

Schliemann, Heinrich

Alman tüccar ve amatör arkeologdur. Hisarlık tepesinde ilk kazıyı sürdüren ve burayı Troia olarak isimlendiren kişidir.

Šeḫa (Šeḫa ırmağı ülkesi)

Orta Anadolu’nun batısında Bronz Çağı’nda var olmuş bir devletin Hitit’çe ismi

Seneca

Romalı şair ve yazar (MÖ 4 - MS 65)

Serden

Mısır kaynaklarında Deniz Kavimleri istilaları ile birlikte ismi anılan bir halk

I. Sethos

Mısır’da 19. hanedanlık firavunu (yönetim dönemi MÖ 1290-1279)

II. Sethos

Mısır’da 19. hanedanlık firavunu

Setnacht

Mısır’da 20. handedanlığın ilk firavunu; III. Ramses’in babası

Sevilla’lı Isidoros

Metropolit ve tarih yazıcısı (MS 560-636), Geç antik dönemde Batı Avrupa’da bulunan eldeki mevcut antik dönem kaynaklarını kullanarak Etymologia’e isimli bir kitap kaleme alır

Sigeum

İlion’un batısında MÖ 4. yy’dan liman şehri

Sikyon

Pelopnnes’in kuzeyinde antik dönem şehir devleti

Simois

bk. Dümrek

Simonides

Asıl olarak Keos’lu Simonides; Grek kökenli lirik şair (MÖ 556-467)

Siptah

Mısır’lı 19. hanedan firavunu

Skamender

Kaz dağlarından doğup Troia ovasından denize ulaşan ırmak (Skamandros, Karamenderes; Homeros’a göre tanrılar tarafından Xanthos diye adlandırılır)

Skamma andros

bk. Skamander ve kelime anlamı olarak insan eli ile açılan hendek

Skepsis

Troia bölgesinde bulunan antik dönem Grek şehri

Sokrates

Grek kökenli filosof ve Platon’un hocası (MÖ 469-399)

Solon

Grek devlet adamı ve lirik şairi (MÖ yaklaşık 640-560)

Sophokles

Grek tragedya şairi (MÖ 496-406)

Sphinx, Sphenx

Sanatta insan başlı, aslan vucutlu figür

Spratt, Thomas

İngiliz amiral, hidrografya uzmanı ve jeolog (1811-1888)

Stesichorus

Grek lirik şairi (MÖ 630-555)

Strabo, Strabon

Grek kökenli tarihçi ve coğrafyacı (yaklaşık MÖ 63 - MS 23)

Stratigrafi

Arkeoloji ve Jeoarkeolji biliminde katmanların yapısını inceleyip, tarihlendirmlerde buluntu düzeyini belirleyen bilim dalı

Suriye

Fırat Irmağı ile Akdeniz arasında kalan ve kuzeyde güney Toroslara kadar uzanan bölge

Ş

Şasu halkı

Filistin ve Suriye topraklarında yaşamış yarı göçebe bir halka Mısırlılar’ca verilen isim

I. Şuppiluliuma

Hitit kralı (yönetim dönemi MÖ 1343 - 1320); Yeni krallık döneminin kurucusu olarak bilinmektedir

II. Şuppiluliuma

Son Hitit kralı (Yönetim dönemi MÖ 1205 - 1192)

T

Talassokrasi

Devlet yada devletlerin birleşerek ortak donanma kurmasi ve deniz ticaretine hükmetmelerine denir

Tarhuntassa

Günümüze kadar neresi olduğu ortaya çıkartılamamış şehir; Kadeş savaşından kısa bir süreliğine Hitit Devleti’nin başkentliğini yapmıştır

Tarihsel dönem

İnsan’ın yazıyı kullandığı döneme verilen isim

Tausret

Mısır’da 19. hanedanlık firavunu (yönetim dönemi MÖ 1193-1185)

Tekker

Deniz Kavimleri haklarından biri

Tel Haror

Tarihi Filistin topraklarında yer

Telamon

Grek mitolojisinden figür; Salamis kralı ve Troia’a en önde saldıran Grek güçlerinden biri

Telemachos

Grek mitolojisinden figür; Odysseus’un oğlu

Tell Deir Alla

Ürdün’de bulunan bir höyük

Tell el-Fara

Nil deltasında bulunan bir höyük

Tenedos

Troia kıyıları önlerinde bulunan bir ada (Bozcaada)

Teuker, Tkr

Troialılar için MÖ 1200’lerden sonra kullanılan isim

Theben

Grek kökenli bir isme sahip eski bir Mısır şehri; Yeni krallık döneminde başkent; bugün Luxor

Theoklymenos

Grek mitolojisinde figür

Thera (Santorini)

Ege’de bir Volkan adası; MÖ 1628 yılında meydana gelen bir patlama Akrotiri yerleşimini yerle bir eder

Therasia, Thirasia

Ege denizinde Grek kiklat adalarından biri

Theseus

Grek mitolojisinde kahraman; Miken krallığı Thessalien’de kral

Thessalien

Yunanistan’ın doğusunda Miken krallığına bağlı bir bölge

Thukydides

Grek kökenli tarih yazıcısı (MÖ 460-400)

Timaios

Filosof Platon’un dialogları içeren kitaplarından birinin birinin başlığı

Timaios, Taormina’lı Timaios

Antik dönem Grek tarih yazıcısı (MÖ 345-250)

Tiryns

Argolis kalesinde Bronzçağı buluntu merkezi

Tragliatella

Etrüsk dönemine tarihlenen bir şarap testisi, üzerinde Labirent formu betimlenip “Truia” ismi bulunmaktadır

Trajaneum

Bergama Akropolü’nün en yüksek tepesinde Roma İmparatoru Trajan’a adanan kutsal alan

Trakya

Güneydoğu Avrupa’da, Bulgaristan’ın güneyini, Yunanistan’ın kuzeydoğusunu ve Türkiye’nin Avrupa kıtasındaki topraklarını kapsayan tarihi çok eskilere giden bölgeye verilen isim

Troas

Çanakkale Boğazının güneyinde, içinde Troia’nın bulunduğu bölge

Troia

Grek mitolijisinden yer; Heinrich Schliemann’ın yaptığı kazılar sonucunda Hisarlık tepesine lokalise edilmiştir

Troia Savaşı

Grek mitolojisinde ve antik dönem metinlerinde Batı Anadolu devletlerinin oluşturduğu koalisyon ile birleşik Grek güçleri arasında kaçınılmaz olan erken dönemlerdeki savaş

Troia Tartışmaları

Almanya eski çağ bilimleri içerisinde Troia araştırmalarının sonuçları ve Troia’nın önemi ile ilgili tartışmalar

Tros

Grek mitolojisinde Troia kralı

I. Tukulri-Ninurta

Asur kralı (yönetim dönemi MÖ 1234-1197)

Tušratta

Mittani kralı (yönetim dönemi MÖ 1370-1350)

IV. Tuthaliya

Hitit kralı (yönetim dönemi MÖ 1236-1215)

Tümülüs

Toprak yığılarak üzeri kapatılan oda mezarlar

Tyros

Bugünkü Lübnan kıyılarında yer alan bir ada üzerinde yer alan önemli bir Fenike şehri

Tyrrhener

Antik dönem Grek tarihçileri tarafından Anadolu’nun kuzeybatı bölgesinde yaşadıkları ve Etrüskler ile yakın akraba oldukları söylenen bir halk

U

Ugarit

Suriye’nin Akdeniz kıyılarında bulunan bir ticaret merkezi; Ugarit devletinin başkenti

Uluburun

Türkiye’nin güneyinde Antalya bölgesinde; Uluburun açıklarında 1982 yılında MÖ 1300’lere tarihlenen, Uluburun Batığı olarak ta tanınan, Bronz Çağı’nın ünlü ticaret gemisi keşfedilmiştir.

Uluburun Batığı

Türkiye’nin güneybatı kıyılarında Uluburun açıklarında 1982 yılında bulunan Geç Bronz Çağı’na tarihlenen yelkenli gemi

Uwas

Giritli kral

Uygarlık

Tarih biliminde şehirleşmeye geçilmiş, merkezi yönetim sisteminin olduğu, ticaretle uğraşılan ve en önemlisi yazının kullanıldığı erken toplum düzenleri için yapılan tanımlama

V

Ventris, Michael

1952 yılında Linear-B yazısını çözen İngiliz mimar (1922-1956)

Vergilius

Romalı şair (MÖ 70-19)

Villanova kültürü

Bugünkü Toskana bölgesinde (kuzey İtalya) en eski demir çağı kültürü

W

Walma

Orta Anadolu’nun batısında ki devletlerden birinin Hititçe ismi

Wilusa

Hitit belgelerinde isminden bahsedilen Batı Anadolu’nun Bronz Çağı devletlerinden biri; muhtemelen Troia

X

Xanthos

bk. Skamander

Xenophon

Grek kökenli yazar (MÖ 430-354)

Y

Yeni Hümanizm

1750’li yıllarda Almanya’da klasik dönem Grek kültürüne dayanarak yükselen düşünce akımı

Yeni Saray Dönemi

Minos kültüründe yüksek gelişmiş mimarinin olduğu bir dönem (yaklaşık MÖ 1700-1430)